Controle van de wasmot en wasmotvrije opslag van was

De achtergebleven bijencocons in de oude wasramen zijn een lekkernij voor de wasmot en ze kunnen makkelijk je ganse wasvoorraad vernietigen. In principe gaat het om twee verschillende soorten: de kleine wasmot (Achroia grisella) en de grote wasmot (Galleria mellonella, zie foto). Schade door de kleine wasmot blijft veelal beperkt tot gangetjes in de was, maar de grote wasmot is degene die aan het vernietigen slaat. Het is dus belangrijk om wasramen op een correcte manier te bewaren.  Eens je echter de wasraten gesmolten hebt en de eerste zuivering hebt gedaan, hoef je van de wasmot geen schrik meer te hebben.

Eerst en vooral is het belangrijk om de aanwezigheid van de wasmot binnen de bijenkasten zoveel mogelijk te voorkomen. In sterke kolonies houden de bijen de wasmot normaal gezien zelf voldoende onder controle. Wasmotten zelf zijn actief in het voorjaar en de zomer. Dit is dus de periode wanneer zij nieuwe bijenkasten in kunnen sluipen om er de eitjes van hun nageslacht in te leggen. Let dus bij inspecties op voor tekenen van deze parasiet (larven, poppen, spinsels, geboorde gangen in was en hout). Ook vreemde uitwerpselen (kleine zwarte cilindervormige puntjes) op de varroabodem zijn een goede indicatie van hun aanwezigheid. Kuis de varroabodem daarenboven regelmatig, aangezien de wasmul een nlekkernij vormt. Dit geldt ook voor oude en onverzorgde bebroede ramen: vervang minstens 30% van de broedramen per jaar (kan je tot 50% opvoeren) en geef je kolonie niet meer ruimte dan ze nodig heeft, zeker in het geval van een krimpende kolonie (cfr. De benodigde ruimte voor een groeiende kolonie inschatten).

In het geval dat je toch te maken hebt met en wasmotinfectie, werkt azijnzuur nog altijd goed tegen de larven en eitjes, maar zul je omzichtiger te werk moeten gaan. Gebruik 40mL azijnzuur (puur, of 50mL van een 80% oplossing) per romp met wasramen. Afzonderlijke wasramen kun je in een gesloten recipiënt (zoals plastieken zakken of containers) opbergen. Plaats bovenop de raten een zuurbestendig recipiënt (open plastieken potje bv.) met het benodigde volume. Vul dit nadien eventueel nog bij na verdamping. Grote hoeveelheden raten kun je via de ‘ratentoren’ of ‘schoorsteenmethode’ desinfecteren. Stapel rompen op elkaar. Sluit de onderkant af met een bodem of afdekplank die afgedekt is met een plastic folie (vuilniszak). Plaats de ramen in de bakken. Op de toren komt een lege bak waarin je een zuurbestendig open recipiënt legt. Leg hierin eventueel een katoenen lap in, die de verdamping bevordert. Giet voor elke bak met ramen 40mL azijnzuur in het zuurbestendige recipiënt. De azijnzuurdampen zijn zwaarder dan lucht en zullen naar beneden zakken, waardoor ze alle raten bereiken. Sluit af met een kastdeksel en breng de ganse toren in een pvc-vershoudfolie. De behandelingsduur is ongeveer 8 dagen. Hierna kan je de wasmot weghouden door de raten voldoende te ventileren. Dit kan door een gaasbodem onder en boven de toren te plaatsen. Je kan ook de toren gedurende de winter in de pvc-folie laten. Verlucht de ramen na de winterperiode voldoende, alvorens ze opnieuw in gebruik te nemen.